Geçtiğimiz günlerde milyonlarca gencin heyecanla beklediği Yükseköğretim Kurumlar Sınavı'nın yerleştirme sonuçları açıklandı.

Öncelikte hem geçmiş olsun hem de tebrik ederim demekle başlamak isterim.

Elbette sadece sınavla bitmiyor her şey. Asıl süreç bundan sonrasında.

Bu süreci iyi veya kötü nasıl değerlendirdiğiniz elbette size kalmış...

Üniversiteyi kazanmış bir genç olduğunuzu varsayarak sürecinin nasıl ilerleyeceğine bakalım.

Temel sorunlarınız her üniversiteli gibi; barınma, gıda, ulaşım, kişisel ihtiyaçlar, sosyal aktiviteler gibi çoğaltılabilir.

Barınma sorunu en temel sorun belki de... Tabii şehir dışında üniversite kazanmadıysanız bu kısmı atlayabilir ya da ülkenin gencinin okul okumak için nasıl barınma koşullarına dayandığına tanıklık edebilirsiniz.

Öğrencilik yıllarının genellikle lükse düşkün olmadığını her birimiz biliyoruz.

Değerlendirmelerimizi bu ölçekte yapacağımızı yani bir öğrencinin en asgari düzeydeki harcamalarına bakacağız.

Belirtmekte fayda var!

KYK yurtlarında kalacak olan bir öğrenci için yeni gelen zamla birlikte yurda ödemesi gereken konaklama ücreti 345 lira ile 570 lira arasında değişiyor.

Kaba bir hesapla, Kredi Yurtlar Kurumu'nun üniversite öğrencilerine verdiği burs/kredi fiyatlarının 2023 Ocak ayından beri 1250 TL olduğunu göz önünde bulundurursak ailesinden destek almadan sadece bu bursla kendi geçimini sağlamak isteyen bir öğrencinin barınma masrafları çıkarıldığında aylık geriye ortalama 700 ile 905 lira para kalıyor.

Barınmadan arta kalan parayla, ne yapabilir?

Gıdayı mı, ulaşımı mı, kişisel ihtiyaçlarını mı, eğitim masraflarını mı, yoksa sosyal aktivitelerini mi karşılasın?

Cebinize kalan parayla sadece ay sonunu nasıl getireceğinizin kara kara hesabını anca yapabilirsiniz.

En düşük yemekhane ücretleri üzerinden gidelim.

Bir ay boyunca öğrencinin sadece yemekhanede yemek yediğini düşünelim. Geçen sene 5 lira olan öğle yemeği bu sene 10 lira oldu bu da yüzde yüz zam artışı demek!

Keza akşam yemeği için de öğle yemeği ile aynı zam oranı geçerli.

Aylık ortalama bir hesapla 900 lira yemek ücretlerine ödedi. Bu öğrencinin markete hiç gitmediğini daha doğrusu gidemediğini de söylememe gerek yok herhalde (!)

Cebinde para kalmayan öğrenci eksiye düştü.

Öğrenci eli kolu bağlı yine ailesinin kapısını öyle ya da böyle çalmak durumunda kalıyor.

Asgari ücrete gelen ara zamlar ne öğrencinin bursuna yansıyor ne de ailesinin ona bütçe ayırabilme şansına olanak sağlıyor.

Tatillerde öğrencinin eve dönme isteğini sanırım cepte kalan parayı düşünmekten hesaba katamadık.

Ne yazık ki motorine gelen zamlardan otobüslerin ve uçakların da nasibini aldığını Türkiye'nin zam gündeminden bilmek zorunda kalıyoruz.

Seçim zamanı partilerin gençlerin oylarına ihtiyaçları olduğu için bilet ödeme furyasını gördük.

Biletler konusundaki aynı tutumu zamların etkilerinden pay biçip sürekli ödemelerini veyahut yardımda bulunmalarını bekliyorum.

Her şey seçim değil!

Sadece şehirler arası düşünmemek de lazım. Şehir içi ulaşımın da hesabını yaptığımızda üzgünüm bütçe diye bir şey kalmıyor ortada.

Sıra geldi eğitim masraflarına...

Genellikle bir dönemde öğrencinin 7 ile 13 arasında dersi olur ve her bir ders için kitap almak mecburidir.

Öyle ki basit ince bir romanın bile 150 TL olduğunu söylersek akademik kitapların ne kadar dudak uçuklatabileceğini siz düşünün!

Sosyalleşme ile lüksü karıştırmamak gerekir. Öğrencinin okul hayatının sadece okulda öğretilenlerden ibaret değil. Ancak öğrencinin buna ayıracak bütçesi artık ne yazık ki çok kısıtlı.

Aslında tüm bu değerlendirmeleri öğrencinin üniversite hayatından asgari düzeyde beklentisiyle yaptık.

Ya böyle olmasaydı?

Durumun ne yazık ki içler acısı olduğunu söylemeden geçemeyeceğim.

Öğrencilerin ekonomik gelişmeler karşısında ellerinin bağlı olması eğitimdeki vizyon ve misyonu düşürüyor.

Maddi imkansızlıkların eğitimin önüne geçmesi bir hayli tartışılacak bir konu.

Unutmayın biz ki geçmişinde savaş zamanı maddiyatın en düşük olduğu dönemlerde Atatürk'ün eğitimin devamlılığını zorunlu kılarak yarınlarını emanet ettiği gençleriyiz!

Bugünün zorluklarının yarınların değiştirilmesine yol açmasını gönülden diliyorum.

Not: Tüm bu fiyat süreci, ne yazık ki varsayımsal hesaplanarak yapıldı. Malum bugünün fiyatları yarını tutmuyor (!)