Dün bu sütunlarda AFAD'ın Bursa'daki felaket senaryosunun detaylarını paylaşmıştık.

AFAD-RED ile Bursa için oluşturulan deprem senaryosunda kent genelinde 18.360 can kaybı, 34.475 ağır yaralı, 54.578 hafif yaralının öngörüldüğünü; ilçe bazında ise Yıldırım'da 8.408, Osmangazi'de 4.918, İnegöl'de 2.550, Gürsu'da 1.021, Nilüfer'de 882, Kestel'de 545, Yenişehir'de 20, Mudanya'da 11 can kaybı tahmininde bulunulduğunu aktarmıştık.

Bugün ise dün ifade ettiğimiz gibi olası depremde toplam hasarlı bina sayısını 323.977 olarak hesaplayan AFAD'ın deprem senaryosunda felaket anında Bursa'nın nasıl göründüğüne bakacağız.

Deprem risk analiz çalışmaları için kullanılan ve bir depremin oluşturabileceği potansiyel kayıplara dair tahmini sonuçlar üreten bir yazılım olan AFAD-RED'in; Bursa'da Aralık ayında saat 15.00'te olduğu varsayılan bir depremi modelleyen, sonuçları ilgili yerel kuruluşlara aktarılan deprem senaryosunda yer alan bazı bölümler aynen şöyle:

"Bursa'da Aralık ayında saat 15.00'te büyüklüğü 6.9 olan bir deprem meydana gelmiştir.

AFAD, alınan ilk bilgiler ışığında tüm çalışma gruplarının Seviye 4'ten afete müdahale çalışmalarına başlaması çağrısı yapmıştır.

AFAD Başkanlığı tüm ulusal düzey çalışma gruplarının planlanan 4. seviye saha destek ekip ve ekipmanlarıyla, yapılan intikal planları çerçevesinde, AFAD ile koordineli olarak harekete geçmesini Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezleri'ne duyurmuştur.

Afet nedeniyle uluslararası yardım çağrısı yayımlanmış olup arama-kurtarma başta olmak üzere her türlü ayni ve nakdi yardım kabul edilmektedir.

Bursa ili merkezinde yer alan 10 okulda yaklaşık 2000 çocuk, ailelerine ulaşılamadığı için okulların toplanma alanlarında bekletilmektedir.

Yıldırım ilçesinde yer alan 300 kişi kapasiteli bir Huzurevi ve Yaşlı Bakım Rehabilitasyon Merkezi'nin hasar gördüğü için tahliye edilmesi gerekmektedir.

İldeki baz istasyonlarının bir kısmı hasar görmüş, hasar görmeyen baz istasyonları ve hasar olmamasına rağmen sabit hatlarda oluşan yoğunluk nedeniyle sesli iletişim sağlanamamaktadır. Hasar oranı az olan bölgelerde data, SMS yoluyla iletişim sağlanabilmektedir.

Şehir merkezinde su boru hattı ve atık su hattının bazı kısımları hasar görmüş, bu bölgedeki mahallelerde şehir suyu kesik, atık sular ise kontrolsüzce ortama karışmaktadır.

Bursa ili şehir merkezinde ve Yıldırım ilçesinde elektrik hatları zarar görmüştür. Güvenlik nedeniyle şehir merkezinin ve Yıldırım ilçe merkezinin tamamında 24 saat süre ile enerji kesilmiştir. Yine şehrin bazı noktalarında doğalgaz borularında kırıklar oluştuğu ve bu sebeple doğalgaz sızıntısı olduğu haberi alınmıştır.

Şehre ulaşım sağlanan bazı karayolları ve raylı sistem zarar görmüştür. Bursa şehrinin Yalova şehri ile bağlantısını sağlayan Gemlik-Orhangazi karayolu üzerindeki bir köprünün ağır hasarlı olduğu bildirilmiştir.

Şehrin yaklaşık 10 km batısında yer alan Organize Sanayi Bölgesi de ciddi hasar görmüş, bazı fabrikalar yıkılmıştır.

Meydana gelen afetten yaklaşık 1 saat sonra Serbest Bölge'deki petrokimya tesisinde yangın çıktığı bildirilmiştir. Aynı zamanda yıkılan fabrikalardan biri gübre fabrikası olup, bertaraf edilmek üzere depolanan 5.000 ton madde bulaşmış zehirli atık yıkıntılar arasında kalarak toprağa karışmıştır.

Şehirde bulunan hastanelerden 1 devlet hastanesi ile 3 özel hastane depremde ağır hasar görmüş, kullanılmaz durumdadır. Özel hastanelerden biri doğum hastanesidir. İçerideki hastaların acilen diğer hastanelere sevk edilmesi gerekmektedir.

Deprem sonrasında şehrin değişik bölgelerinde birçok konutu etkileyebilecek yangınların çıktığı bilinmektedir.

Şehrin 20-40 km dışındaki 5 mahallenin zarar gördüğü bildirilmiştir. Mahallelerde evler ve ahırlardan bazılarının yıkıldığı, barınaksız kalan hayvanların olduğu bilgisi gelmiştir, ancak sayı bilinmemektedir.

Tarım alanlarını sulama amaçlı yapılmış bir gölet, deprem sırasında hasar görmüş ve gölet suyunun acilen tahliye edilmesi gerekmiştir. Sulama kanallarından taşan sular yaklaşık 20 km'lik bir alanda tarım alanlarında, seralarda ve bazı konutlarda su baskınına sebep olmuştur. Su baskınında telef olan hayvanlar nedeniyle salgın hastalık riski olabileceği bildirilmiştir.

Şehir merkezinde bulunan arkeolojik eserlerin bulunduğu müze binası ağır hasar görmüş ve tahliye edilmesi gerekmektedir.

Afetin gerçekleşmesinden 1 gün sonra şehrin farklı yerlerinde az ve orta düzeyde hasar görmüş 3 AVM, 112'yi arayarak yağmaya karşı güvenlik önlemi talep etmektedir."

Dün vurguladığımız gibi...

Kahramanmaraş merkezli son depremlerde AFAD-RED'in diğer illerdeki simülasyonunun yaklaşık 3 katı can kaybı ve yıkılan binayla karşılaşıldığını düşünürsek olası felakette başımıza neler geleceğini iyi hesap etmeliyiz.

Bilim insanları, güvensiz yapı stokunun yenilenmesi gerektiğini kaydederek şehir içinde sıkışıp kalmış, son derece tehlikeli kimyasallar ile üretim yapan 8 binden fazla plansız üretim tesisinin de Bursa'yı olası depremde yok edeceğini ifade ediyor.

Yetkililer açıkça uyarılıyor.

Depremde Bursa'da yaşanacak tahribatın büyük can kayıplarına yol açmasının yanı sıra ülke ekonomisine büyük darbe vuracağının da özellikle altı çiziliyor.

Çarkların durması, Türkiye'de millî güvenlik sorununa neden olacak ikazında bulunuluyor.

Bursa'da doğru mekânsal planlama için hemen şimdi harekete geçmeyen her yetkili ülkeyi felakete süreklediğini idrak etmeli.

Yerel bir takım rant hesaplarının Türkiye'yi darbelemesinin önüne geçilmeli.